"Een kampong is een traditioneel Maleis dorp bij het water, waar veel huizen op palen bij rivieren en waterwegen zijn gebouwd. Een traditionele kampong bestaat uit 20 of 30 houten woningen met rieten of zinken daken. De huizen staan op palen rond een estuarium of rivier. De bewoners zijn meestal vissers of rijstboeren. Veel van de vissers vingen vis met vallen en ze droogden de vis. Huizen stonden ook vaak tussen boomgaardgewassen, met rijstvelden buiten de dorpsgrenzen. Kampongs hadden meestal geen openbare gebouwen anders dan een kleine moskee."
Kampong betekent dorp. De omgeving waarin
een kampong ligt is meestal koel, schaduwrijk en met veel groen er omheen.
De paden zijn niet geplaveid en alles wordt in de kampong heel schoon
gehouden. De ruimtes tussen de huizen zijn ruim en er is slecht sporadisch
een obstakel tussen de huizen. De huizen in de kampongs staan allemaal op
palen. Omdat er geen wegen zijn, zoals bij ons, die een automatische scheiding
aanbrengen, zijn er geen barrières tussen de mensen. Ze gaan
vriendschappelijk en flexibel met elkaar om, wanneer men elkaar nodig
mocht hebben. Veel beter dan wij gewend zijn in onze moderne samenleving.
In de kampong is er niet veel veranderd in
de traditionele manier van werken, zoals bij de verbouw van rijst,
visvangst of andere bezigheden op het land. Om het huis heen wordt
alles zeer goed aangeveegd. Het is er zeer schoon en er worden wat groente
verbouwd of er staan fruitbomen. In het bijzonder de kokosnoot- en
bananenbomen. In mindere mate zie je ook nog wel papaya-, guave- en
rambutanbomen. De toiletten en de waterkraan/bron zijn gewoonlijk buitenshuis. Deze staan
apart en ze worden een beetje van het woonhuis gehouden.
De schaduwrijke plekjes om de huizen heen
zijn de geliefde plekjes voor de kinderen om te spelen. Maar ze hebben ook
een sociale functie, zoals werkplaats: attap- en mattenvlechten, kleren
drogen, rijst fijn stampen, timmermanswerk. Een andere ruimte waar men gewoonlijk ook wel werkt is onder het huis. Het
Maleise huis in de kampong staat immers op palen. Hier heeft men ook iets
meer privé. Behalve dat je hier je werk kunt doen, wordt er ook gekletst.
Nieuwtjes worden er verteld en daarnaast het is ook nog eens de
opslagplaats voor rijst, brandstof (hout, kokosnootschillen, enz.),
bouwmaterialen, werktuigen voor op het rijstveld, fietsen en zelfs auto's.
Op het eerste gezicht lijkt een kampong een
gezapige dorpje, waar het het heel erg rustig is. Het heeft hier en daar
een opvallend gebouw, zodat je niet kunt verdwalen. In de kampong zie je
veel paden, huizen, bomen. De huizen lijken allemaal op elkaar en staan in
een harmonieuze omgeving.
Er zijn gewoonlijk geen wegen in de kampong,
alleen de weg die naar de kampong leidt, komt tot in de het dorp.
Daarentegen zijn er veel paden, die zich slingerend van het ene huis naar
het andere en ander e delen van het dorp bewegen.
De zanderige paden zijn
niet meer te herkennen, wanneer ze dichtbij een huis komen, omdat je dan
op het woonerf van de bewoner komt.
xx
Er is van bovenaf niet opgelegd, dat je je
huis volgens voorschriften ergens moet bouwen.De "layout" van de
kampong wordt bepaald door sociale verwantschap, de cultuur en de
leefstijl (o.a. het beroep) van de bevolking. Het uiterlijk van de woning
wordt afgekeken van reeds gebouwde huizen of het wordt bepaald door
religieuze aspecten. Huizen staan ver uit elkaar, want men houdt er
rekening mee, dat er aangebouwd kan worden. Tevens kunnen er dan
fruitbomen of andere bomen geplant worden en men heeft zodoende meer
privacy. Behalve de afstand van de huizen, geeft ook het donkere interieur veel
privacy aan de bevolking.
De huizen worden dus met slingerende
paadjes met elkaar verbonden. Zo gaan de woonerven in elkaar over. Er zijn
weinig materialen voorhanden of je woonerf af te bakenen. Vaak is het een
omgewaaide kokosnootboom of een mooi aangeveegd erf, wat een markering
aangeeft van de bewoner. Het is vaak onduidelijk wat privé en publiek
terrein is. Het loopt vaak gewoon in elkaar over.
Zelfs de grens van de kampong is verwarrend
en duidelijk, hoewel de grenzen op de rijstvelden heel duidelijk zijn. Zij
worden aangegeven door de irrigatiekanaaltjes en de dijkjes ertussen. Er
is dus om de huizen heen een duidelijk privé-terrein (woonerf), waar je
dus niet zomaar kunt komen. Nog meer belang hecht men aanhet
eigendomsrecht van de fruitbomen en kokosnootbomen!
Er is genoeg sociale controle in de
kampong, omdat de paadjes van huis naar huis slingeren en naar de openbare
plaatsen, waar men samenkomt. Kinderen kunnen overal veilig spelen. Of dit
nu in huis, op het woonerf of openbare speelplaatsen is. De kampong ligt
onder een dik gebladerte van palmen en andere bomen en die geven zoveel
schaduw, dat zelfs op hele warme middagen gebruik kan worden gemaakt van
de woonerven..
De natuurlijke ligging van de kampong, het
gebruik van lokale, natuurlijke bouwmaterialen en het ontbreken van bijv.
hekken om de huizen, geeft de kampong een open en uitnodigend
karakter. Deze informele en open sfeer leidt tot een opbouwende,
vriendschappelijk en sociale relaties in de kampong.